Afrykański pomór koni (łac.
Pestis equorum, międzynarodowy skrót nazwy choroby
AHS od angielskiej nazwy
African horse sickness) – ostra wirusowa choroba zwierząt nieparzystokopytnych, cechująca się obrzękami podbrzusza i wybroczynowością. Występuje głównie w Afryce i Azji.
Choroba bornajska (łac.
Polioencephalomyelitis enzootica equorum) – jest to zaraźliwa wirusowa choroba koni i owiec. Atakuje ona ośrodkowy układ nerwowy.
Dychawica świszcząca - przewlekłe schorzenie, porażenie (z reguły lewostronne) końcowej gałązki nerwu krtaniowego wstecznego
(nervus laryngeus recurrens). Choroba zwierząt domowych (koni i bydła).
Polega na bezgorączkowym utrudnionym oddychaniu. O dychawicy mówimy,
gdy temperatura ciała nie przekracza normalnej, tj. 38,5°, a liczba
oddechów w stanie odpoczynku jest większa od 14 na minutę u koni, a 20
na minutę u bydła. Przyczyną dychawicy są choroby dróg oddechowych i
serca. Leczenie zależne jest od zmian patologicznych, cięższe wypadki są
nieuleczalne. Dychawica należy do wad ukrytych konia (tj. wad, za które
można żądać odszkodowania od osoby, która sprzedała chore zwierzę).
Gorączka Zachodniego Nilu – choroba wirusowa zaliczana do grupy gorączek krwotocznych występująca na kilku kontynentach.
Gruda - często spotykana infekcja skóry u koni.
Najbardziej narażone miejsca to pęciny, piętki oraz ostrogi, rzadziej
można spotkać grudę na podbrzuszu lub górnych partiach kończyn. Konie o
białych nogach, delikatnej skórze lub konie pociągowe z długimi
szczotami na pęcinach są najbardziej podatne na grudę.
Grudę wywołuje bakteria
(Dermatophilus congolensis), która często występuje na zabłoconych i
mokrych padokach, gdzie trzymane są konie. W okresie jesienno-zimowym
skóra konia (szczególnie w okolicach pęcin)
staje się delikatna i bardziej podatna na wszelkiego rodzaju pęknięcia i
podrażnienia, co z kolei jest idealnym miejscem dla wspomnianych
bakterii do penetracji. Dlatego tak ważne jest, aby już na początku jesieni (okresu, kiedy padoki stają się zabłocone) zwracać uwagę na stan nóg konia.
Hiperkaliemiczne porażenie okresowe (choroba Gamstorp, ang. hyperkalemic periodic paralysis, HYPP, Gamstorp episodic adynamy) – choroba genetyczna z grupy kanałopatii, spowodowana mutacją w genie kanału sodowego
SCN4A w locus 17q23.1-q25.3.
Dziedziczona jest autosomalnie dominująco. Objawia się napadami
osłabienia mięśni, z początkiem w 1. i 2. dekadzie życia, trwającymi od
30 minut do kilku godzin. W rozpoznaniu stosuje się często test
wysiłkowy, prowokujący objawy. Chorobę opisała Ingrid Gamstorp w 1956 roku.
Choroba występuje znacznie częściej u koni niż u ludzi; objawy i patomechanizm są te same
Kulawizna – u konia
nierównomierność ruchu, spowodowana odciążaniem jednej (lub więcej)
bolejącej kończyny lub sztywnością kończyn. W większości przypadków,
konie kuleją na przednie kończyny, ponieważ utrzymują one 60-65% ciężaru
ciała konia, uczestnicząc też w ruchu naprzód. Najczęściej przyczyna
kulawizny konia znajduje się w obszarze między kopytem a stawem nadgarstkowym.
Lipcówka (inaczej:
lipcówka, mucha, letni wyprysk, letnia egzema) – to sezonowe alergiczne zapalenie skóry u koni
występujące w okresie letnim, wywoływane kilkoma różnymi czynnikami.
Choroba występuje z różnym nasileniem na całym świecie i nazywana jest
różnie, w zależności od kraju. W Polsce najczęściej używa się nazw:
lipcówka, mucha, letni wyprysk albo
letnia egzema. Nazwa
lipcówka wynika z faktu, że dolegliwości te nasilają się u koni w lipcu.
[potrzebne źródło]
Schorzenia morzyskowe (schorzenia kolkowe, morzysko) – zespół około 30 różnych, choć zbliżonych etiologicznie i patogenetycznie jednostek chorobowych występujących u koni. Wszystkie są następstwem zaburzeń w przewodzie pokarmowym. Towarzyszy im ból, ujawniający się niepokojem zwierzęcia.
Morzysko może mieć różne nasilenie – od bólu niezbyt silnego i szybko
przemijającego, aż po ból ostry, kończący się śmiercią konia.
Niedokrwistość zakaźna koni (łac.
anaemia infectiosa equorum) – wirusowa choroba krwi i narządów krwiotwórczych nieparzystokopytnych.
Charakteryzuje ją długoletni pozorny stan zdrowia, po którym następuje posocznica.
Nosacizna (łac.
Malleus) — przewlekła zakaźna i zaraźliwa choroba zwierząt nieparzystokopytnych
wywołana przez pałeczkę nosacizny (G-, tlenowa). Nosacizna jest
najczęściej chorobą koni. Mogą też zachorować kotowate i mięsożerne.
Może też być niebezpieczną zoonozą
dla ludzi. W Polsce od ponad 40 lat nie występuje, nie występuje już
również w większości Europy, w Australii ani w Ameryce Północnej.
Obecnie można ją spotkać w Azji, Afryce oraz w Ameryce Południowej i
Środkowej.
Ochwat – u konia ostre, rozlane zapalenie tworzywa kopytowego, okrywającego kość kopytową. Ochwat może być
ostry lub
przewlekły. Zazwyczaj dotyka przednich nóg konia, choć może też pojawić się we wszystkich czterech kopytach. Schorzenie jest bardzo niebezpieczne, ponieważ róg kopyta może ulec trwałemu zniekształceniu w wyniku powikłań.
Opoje – okołostawowe obrzęki powstające u koni w okolicach stawów pęcinowych. Istnieje kilka rodzajów opoi, spowodowanych różnymi przyczynami.
Sarkoidoza u koni – miejscowo złośliwa forma nowotworu występująca u koniowatych. Objawia się występowaniem guzów zwanych sarkoidami
na skórze konia. Choroba nie atakuje organów wewnętrznych. Sarkoidoza
jest najczęściej jedynie problemem kosmetycznym, nie przeszkadza w życiu
konia i nie jest zakaźna. Istnieją jednak przypadki, kiedy może
nastąpić owrzodzenie lub pęknięcie sarkoida i może dojść do zakażenia.
Surra - pasożytnicza choroba koni, koniowatych, bydła i wielbłądów powodowana przez świdrowca świdrowiec Evansa
(Trypanosoma evansi).
Choroba występuje w Afryce północnej, Azji oraz w Ameryce Środkowej i
Południowej. Przenoszona mechanicznie przez bąki z rodziny Tabanidae oraz owady należące do rodzajów Stomoxys, Glossina, Lyperosia.
U koniowatych okres wylęgania się choroby trwa od 5 do 60 dni. Konie
zwykle chorują ostro z nawracającą gorączką, obrzękami i postępującym
wyniszczeniem. Może również wystąpić u bydła, zwykle w formie
przewlekłej. Choroba w ciągu kilku tygodni doprowadza do śmierci
zwierzęcia.
Syndrom trzeszczkowy - przewlekła choroba końskich nóg obejmująca deformację w okolicy tzw. trzeszczki kopytowej oraz jej więzadeł, kaletki oraz ścięgna zginacza głębokiego. Choroba dotyczy wyłącznie kończyn przednich. Najczęstszą przyczyną jest często zbyt duże obciążenie pracą młodych koni oraz wierzchowców sportowych. Szczególnie narażone są konie startujące w konkurencji skoków przez przeszkody.
Dzieje się tak ponieważ w momencie lądowania konia po skoku, trzeszczka
oraz struktury z nią powiązane poddawane są bardzo dużemu, dynamicznemu
obciążeniu. Ważną rolę odgrywa także dziedziczna skłonność do zwyrodnień trzeszczek dalszych.
Szpat,
włogacizna - u koni guzowate uwypuklenie w dolnym, przyśrodkowym odcinku stawu stępu, powstające wskutek przewlekłego zapalenia kości.
Tężec (łac.
Tetanus) – ciężka choroba przyranna zwierząt i ludzi. Tężec jest chorobą zakaźną (wywoływana przez czynnik zakaźny), ale nie zaraźliwą, ponieważ jej przyczyną są egzotoksyny (o charakterze neurotoksyn) wytwarzane przez laseczki tężca (
Clostridium tetani).
Tężec występuje na całym świecie. Zwierzęciem najczęściej zapadającym na tężec jest koń, który jest też naturalnym nosicielem tejże choroby. Inne zwierzęta, jak choćby psy, koty, bydło i świnie są mniej wrażliwe. Natomiast ptaki są odporne. Bardzo podatny jest człowiek.
W Polsce w 1999 roku zarejestrowano 21, a w 2000 - 14 zachorowań na tężec. Śmiertelność w wypadku zachorowania wynosi ok. 30%.
Wirusowe zapalenie tętnic koni (
Equine Viral Arteritis, EVA, EAV) – zakaźna choroba wirusowa koni, prowadzi do poronień u źrebnych klaczy. Wywoływana przez wirusy należące do rodzaju
Arterivirus.
Wirus przenosi się drogą kropelkową oraz podczas krycia, zarówno z
klaczy na ogiera jak i z ogiera na klacz. U dorosłych koni wirus
wywołuje jedynie lekkie objawy podobne do przeziębienia. Często
zakażenie przebiega bezobjawowo, jednak zarażony koń jest nadal źródłem
kolejnych zakażeń.
Wnętrostwo (łac.
cryptorchidismus) – wada rozwojowa u samców ssaków (głównie u ogierów).
Polega na niewłaściwym umieszczeniu jednego lub obu jąder w jamie brzusznej lub kanale pachwinowym zamiast w mosznie.
Niezstąpienie jąder grozi ich przegrzaniem, co sprzyja powstawaniu
nowotworów jądra oraz może doprowadzić do zatrzymania produkcji plemników, czego skutkiem jest niepłodność wnętra.
Zapoprężenie – nadwyrężenie mięśni piersiowych konia z powodu przemieszczania się ich pod mocno dopiętym popręgiem.
Może nastąpić podczas schylania się konia (schylania szyi, np. w celu
skubania trawy) lub obracania konia w wąskiej przestrzeni, np. w wąskim stanowisku,
w podciągniętym do jazdy popręgu. Mocno dopięty popręg nie pozwala na
właściwe kurczenie się mieśni konia w wymienionych sytuacjach i im
podobnych.
Zaraza piersiowa koni (łac.
Pleuropneumonia contagiosa equorum) zwana również piersiówką.
Zaraza stadnicza lub
Dourine (łac.
Exanhtema coitale paralyticum equorum) nazywana też syfilisem końskim - jest to pasożytnicza choroba koni wywoływana, przez świdrowca końskiego
Trypanosoma equiperdum, należącego do rodziny świdrowców. Choroba występuje na całym świecie, Polska jest krajem wolnym od zarazy stadniczej od 1951 roku. Źródłem zarażenia są chore zwierzęta, choroba przenosi się drogą płciową podczas krycia.
W cyklu rozwojowym pasożyta brak jest żywiciela pośredniego. Do XX
wieku uchodziła za chorobę nieuleczalną. Żywicielami są konie, muły,
osły. Pasożytuje w krwi, płynie mózgowo-rdzeniowym a także zaraz po
zarażeniu w śluzie pochwy.
Zołzy (łac.
Adenitis equorum) lub (łac.
Coryza contagiosa equorum) – ostra, zakaźna i zaraźliwa choroba koni. Powoduje zapalenia dróg oddechowych i ropienie żuchwowych węzłów chłonnych.
Choroba występuje na całym świecie, najczęściej dotyczy źrebiąt. Może
również wystąpić u koni dorosłych, które nie chorowały w młodości.
Zołzami określa się także pakiety węzłów chłonnych podżuchwowych występujące w gruźlicy człowieka.
Łykawość – nawykowa wada koni, która objawia się skurczami niektórych mięśni szyi. W wyniku tych skurczy następuje obciąganie krtani ku dołowi, co powoduje wpadanie powietrza do gardła
z charakterystycznym szumem. Wada ta często powstaje poprzez
naśladownictwo, dlatego też konia takiego nie powinno się trzymać w
stajni razem z innymi końmi.
Leczenie operacyjne.
Żabka – uwypuklenie tkanek w przedniej części tuż nad koronką kopyta spowodowane najczęściej przepracowaniem.
Pewnie jest tego więcej, ale myślę, że to Wam wystarczy ;)
Korinta.